Voetenwerk Magazine

Een enzym waarvan eerder is vastgesteld  dat het een rol speelt in perifere neuropathie, veroorzaakt door chemotherapie bij kanker,  blijkt  ook een rol te spelen in perifere neuropathie veroorzaakt door diabetes. Dat blijkt uit onderzoek van MDI Biological Laboratory, een Amerikaans biomedisch onderzoeksinstituut.

Sandra Rieger, wetenschapper bij MDI Biological Laboratory, deed eerder onderzoek naar perifere neuropathie die veroorzaakt wordt door blootstelling aan Taxol, of paclitaxel, een veel gebruikt middel in chemotherapie tegen kanker. In dat onderzoek identificeerde ze twee verbindingen die perifere neuropathie voorkomen en omkeren.

Nieuw onderzoek

De recente studie, gepubliceerd in het Journal of Diabetes and its Complications, testte de effectiviteit van een van deze verbindingen bij het voorkomen van glucose-geïnduceerde perifere neuropathie. De studie toonde aan dat de verbinding effectief is in de zebravis* en in muizen, die net als mensen zoogdieren zijn. “Het feit dat deze verbinding in twee van dergelijke ongelijksoortige soorten werkt, maakt het waarschijnlijker dat het ook bij mensen zal werken,” merkte Rieger op.

Enzym MMP-13

In haar eerdere onderzoek naar door chemotherapie geïnduceerde perifere neuropathie, koppelde Rieger de ontwikkeling van perifere neuropathie in de staartvin van de zebravis*, die overeenkomt met een menselijke extremiteit, aan een toename van het enzym MMP-13 (matrix metalloproteinase-13). Dit  enzym breekt collageen af, de ‘lijm’ die huidcellen aan elkaar bindt.

Rieger gelooft dat deze afbraak leidt tot degeneratie van de lange, draadachtige zintuiglijke zenuwuiteinden die de huid innerveren. De degeneratie van deze zenuwuiteinden, die sensorische informatie zoals temperatuur, pijn en mechanische stimulatie naar het centrale zenuwstelsel overbrengen, is verantwoordelijk voor de symptomen van perifere neuropathie.

Reactieve zuurstofsoorten

In de recente studie van glucose-geïnduceerde perifere neuropathie, vond Rieger dat dezelfde route betrokken is. Ze ontdekte ook dat reactieve zuurstofsoorten (ROS), die weefselbeschadiging kunnen veroorzaken, een rol spelen in het proces. De vorming van ROS (ook bekend als oxidatieve stress) is een kenmerk van diabetes.

Belang van het onderzoek

Rieger ontdekte dat ROS de oorzaak is van de verhoogde MMP-13-activiteit en dat verhoogde MMP-13-activering en zenuwbeschadiging kunnen worden voorkomen door de farmacologische remming van ROS met een antioxidant-verbinding.

“Deze bevinding betekent dat de kandidaat-geneesmiddelen die we hebben geïdentificeerd voor de behandeling van door chemotherapie geïnduceerde perifere neuropathie mogelijk ook kunnen worden gebruikt voor de behandeling van perifere neuropathie die ook door diabetes wordt veroorzaakt,” aldus Rieger.

*De larven van zebravissen zijn transparant, waardoor wetenschappers makkelijk kunnen observeren of zenuwen degeneren.

De meeste zorgaanbieders zijn goed op weg met de implementatie van de Wkkgz als het gaat om aansluiting bij een klachtenfunctionaris of een geschilleninstantie. Dat blijkt uit de ‘Monitor Wet kwaliteit klachten geschillen zorg (Wkkgz)’, uitgevoerd door onderzoeksinstituut NIVEL. Wel lijken klachten in de zorg soms op de verkeerde plek terecht te komen en daardoor niet goed te worden afgehandeld. Ook kan er meer geleerd worden van klachten.

Leren van klachten

De meeste mensen die een klacht indienen doen dit om te zorgen dat het gesignaleerde probleem niet meer voorkomt. Op die manier kunnen klachten gezien worden als een ‘gratis advies’ aan een zorgaanbieder. Klachtenfunctionarissen zouden de adviezen uit klachten binnen de organisatie meer kunnen bespreken. Uit deze monitor blijkt dat dat nog weinig gebeurt.

Monitor Wkkgz

De nieuwe wet Wkkgz die per 1 januari 2017 volledig in werking is getreden richt zich, onder meer, op een betere en snellere aanpak van klachten. Deze wet geldt naast voor zorginstellingen ook voor aanbieders van cosmetische en alternatieve zorg en solistisch werkende zorgaanbieders.

Bron: Nivel

Kinderen met atopische dermatitis, een specifieke vorm van eczeem, hebben een grotere kans om later ook astma te ontwikkelen. Uit onderzoek van VIB-UGent Center for Inflammation Research blijkt dat het combineren van twee ontstekingsremmers niet alleen eczeem tegengaat, maar ook de ernst van de astma vermindert, in ieder geval bij muizen.

Voor het onderzoek maakten ze gebruik van huisstofmijt: blootstelling aan deze mijt kan bij allergische personen ontstekingen van zowel de huid als de longen veroorzaken. Uit de eerste tests bleek dat, zoals verwacht, het door huisstofmijt veroorzaakte eczeem leidt tot een allergische reactie in de longen.

Om te onderzoeken of het verlichten van eczeem de ontwikkeling van astma kan verhinderen combineerde het onderzoeksteam twee ontstekingsremmers in één behandeling voor de muizen. De therapie verlichtte de ernst van het eczeem en slaagde er tegelijk in om de allergische reactie in de longen te temperen. Hoewel de behandeling onvoldoende bleek om de ontwikkeling van astma volledig tegen te gaan is toch een belangrijke stap gezet om de atopische mars (gecombineerd optreden van allergische verschijnselen) te reduceren.

De volgende stap voor de onderzoekers is de sprong van muis naar mens te maken. Tegelijk blijven ze verder speuren naar de precieze werking van de atopische mars.

Bron: Ugent.

Als je je voor een pijnlijke behandeling inbeeldt dat iets geen pijn zal doen, kun je daadwerkelijk minder pijn voelen. Op deze vorm van het placebo-effect is gezondheidspsychologie Kaya Peerdeman gepromoveerd aan de Universiteit Leiden.

Uitgangspunt voor het onderzoek was het placebo-effect: een placebo is een geneesmiddel of behandeling die in vorm gelijk is aan het te onderzoeken geneesmiddel of de te onderzoeken behandeling. Bij het placebo-effect draait het om verwachtingen. Als de patiënt verwacht dat het middel of de behandeling werkt, ervaart hij of zij een positief effect, zowel bij een placebo als bij een ‘echt’ middel. Uit eerder onderzoek bleek al dat verbeeldingsoefeningen voor pijnvermindering kunnen zorgen, doordat ze ontspanning of afleiding geven. Peerdeman onderzocht of het inbeelden van pijnvermindering, nog vóórdat die pijn er is, de daadwerkelijke pijn kan verminderen.

Om dat te onderzoeken moesten proefpersonen hun hand onderdompelen in water dat zo koud was dat het pijn deed. Daarna moesten de proefpersonen zich voorstellen dat het minder pijnlijk zou zijn doordat ze een warme, waterdichte handschoen aantrokken. Peerdeman: “We ontdekten dat de proefpersonen na deze verbeeldingsoefening minder pijn verwachtten en daardoor ook daadwerkelijk minder pijn ervoeren als ze hun hand in het koude water staken.”

Het effect van verbeelding wordt mogelijk versterkt door wat iemand tegen je zegt, zo bleek uit een meta-analyse die Peerdeman uitvoerde over verschillende technieken waarmee verwachtingen beïnvloed kunnen worden. De patiënt kan bijvoorbeeld een verbeeldingsoefening doen voorafgaand aan een pijnlijke behandeling, zoals een operatie. “De verbeelding heeft effect op de verwachtingen van de patiënt, en door die verwachting kan de hoeveelheid pijn die hij ervaart verminderen,” aldus Peerdeman.

Bron: Universiteit Leiden