Voor het onderzoek naar afnemende spierkracht bij ouderen, liepen tientallen gezonde jongvolwassenen en ouderen op vlakke en hellende oppervlakten. Daarbij werd hun beenspierkracht gemeten en vervolgens geanalyseerd. De vraag was hoe beenspierkracht, loopsnelheid en onderliggende beenspierfunctie in relatie staan tot elkaar.
Waanders ontdekte dat er bij de concentrische spierfunctie – van de verkorte spieren – grotere verschillen te zien zijn in het looppatroon tussen jong en oud. Mogelijk komt dit doordat excentrische spierkracht op latere leeftijd relatief goed behouden blijft. Daarom concludeert Waanders dat excentrische spierkracht een functioneel relevante factor is.
Melanomen staan voor 70 procent van alle huidkankers en worden meestal gediagnosticeerd na visuele inspectie van verdachte gepigmenteerde laesies door een arts. Nadeel van deze werkwijze is dat vaak vele biopsieën en tests aan een diagnose voorafgaan.
Het Amerikaanse MIT legt in Science Translational Medicine uit hoe kunstmatige intelligentie is benut om nieuwe detectietechnieken te ontwikkelen. De onderzoekers trainden hun tool met behulp van ruim 20.000 afbeeldingen van 133 patiënten en uit openbare databases. De foto’s waren gemaakt met verschillende persoonlijke camera’s, zodat het systeem ook echt zou werken met realistische voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Uiteindelijk lukte het om op deze manier 90 procent van de verdachte plekjes op te sporen.
Meer dan 75 procent van de ondervraagden zegt het moeilijk te vinden om gezichtsuitdrukkingen te herkennen. Meer dan de helft van de mensen schat de bijbehorende emotie compleet verkeerd in.
De bekende Britse lichaamstaalexpert en tv-persoonlijkheid Judi James heeft daarom tips verzameld die het makkelijker maken om iemands gezicht te ‘lezen’. Het belangrijkste hierbij zijn de ogen. Judi James: ‘Wanneer iemand lacht zie je bijvoorbeeld rimpels ontstaan bij de ogen. Iemand die flirt knijpt de ogen samen. En ook negatieve emoties zijn aan de ogen af te lezen.’
Online lenzenwinkel VisionDirect gaf opdracht voor het onderzoek naar gezichtsuitdrukkingen. ‘De mens is altijd afhankelijk geweest van gezichtsuitdrukkingen om te communiceren. De focus lag hierbij altijd op de mond. Nu we massaal een mondkapje dragen valt een deel van deze communicatie weg. Gelukkig kunnen we dat met onze ogen compenseren.’ James hierover: ‘Soms hebben mensen zonder het zelf door te hebben een chagrijnige uitstraling op hun gezicht, waardoor je er niet benaderbaar uitziet. Het is daarom juist met een mondkapje op nog belangrijker om te proberen vriendelijkheid uit te stralen.’ Lenzenspecialist VisionDirect toont op visiondirect.nl/gezichtsuitdrukking-mondkapje de meest voorkomende emoties ‘verteld’ door de ogen.
Voor 8,4 procent van de cliënten moest na heropening van de pedicurepraktijken in maart direct medische hulp worden ingeschakeld. Daarnaast gaf maar liefst 62 procent van de pedicures aan dat de mobiliteit van hun cliënten is verslechterd tijdens de lockdown. Bij 17,5 procent was zelfs sprake van ‘een ernstige verslechtering’.
ProVoet heeft de uitkomsten van het onderzoek inmiddels overhandigd aan de relevante ministeries en politiek. Duidelijke conclusie is dat de ontstane zorgen in de pedicurebranche terecht waren. ‘Ouderen durfden uit angst voor het coronavirus vaak geen hulp te vragen’, stelden de pedicures. ‘Zij gingen daarom vaak zelf aan het knippen en raspen met wonden tot gevolg.’ Daarnaast waren huisartsen en overig zorgpersoneel ‘overbelast’ waardoor er geen tijd was voor voetproblemen ten tijde van de pandemie.
Zorgberoep
ProVoet wil aan de hand van dit onderzoek nogmaals onder de aandacht brengen dat het pedicurevak een zorgberoep is en dus niet thuishoort onder de noemer ‘contactberoep uiterlijke verzorging’. Dat gegeven heeft de branche in grote moeilijkheden gebracht tijdens de lockdowns. ‘Het stilleggen van de voetzorg en het lijden wat hieruit voorkomt, zorgt voor een ernstig verminderde kwaliteit van leven en hoge herstelkosten’, klinkt het statement van ProVoet. ‘Het is belangrijk dat de rol van de pedicure in de toekomst opschuift richting zorgverlener.’
De ledenservice van ProVoet verwerkte tijdens de lockdowns talloze telefoontjes en mailtjes van cliënten uit heel Nederland. Als antwoord daarop werd het initiatief ikwilvoetzorg.nl bedacht. Deze petitie is uiteindelijk 16.821 keer ondertekend.
‘Een aantal jaren geleden hoorde ik steeds slechter aan één oor. Toen dacht ik nog: ik moet even snel langs de huisarts om mijn oren te laten uitspuiten. Maar die stuurde me door naar de oorarts. Ik bleek otosclerose te hebben (zie kader voor meer info over otosclerose), waarbij de stijgbeugel in mijn oor vastzat en geen geluid meer kon doorgeven. Dat kon alleen met een operatie worden verholpen. Ook had ik last van tinnitus (oorsuizingen, red.). En soms neem ik geluid veel harder waar. De arts waarschuwde al dat ik ook in mijn andere oor otosclerose zou krijgen.’
De operatie slaagde, maar toen bij Marianne een aantal jaren later ook de stijgbeugel van haar andere oor vast kwam te zitten, mislukte de ingreep. ‘Ik hoor rechts nu niets meer en links slecht. Als mensen tegen mij praten en ik heb geen hoorapparaat in, klinkt het net alsof ik onder water ben.’
Hulpmiddelen
Figuur 2. Een hulpmiddel als de Phonak ComPilot Air kan uitkomst bieden.
De pedicure heeft veel baat gehad bij het volgen van een zogeheten spraakafziencursus onder meer om te leren liplezen. ‘Daar heb ik ook informatie gekregen over hulpmiddelen. Achter mijn rechteroor heb ik nu een microfoontje zitten dat draadloos geluid doorgeeft aan een gehoorapparaatje aan mijn linkeroor. Het is voor mij soms heel moeilijk te bepalen van welke kant geluid komt. Dit komt omdat ik zowel van rechts als van links geluid ontvang in mijn linkeroor. Ik heb een Phonak ComPilot Air om mijn nek hangen, een apparaatje waarmee ik rechtstreeks het geluid van de telefoon, tv of andere audiobronnen naar mijn hoorapparaat kan leiden. Als ik bijvoorbeeld zelf naar mijn pedicure ga, dan kan ik ook met een magneetje een soort zendertje bij haar bevestigen, zodat haar spraak bij mijn gehoorapparaatje binnenkomt. Door dat apparaatje is het nu ook mogelijk dat wanneer ik samen met een vriendin ga fietsen, dat zij voor of achter mij fietst en dat we dan gewoon kunnen vertellen. Voorheen kon dat niet, want dan kon ik helemaal niets verstaan. Een cursus of een bespreking kan ik op deze manier ook heel goed volgen.’
Mondkapje
Door haar eigen ervaring kan Marianne zich ook goed voorstellen hoe het voor andere mensen is die slechthorend zijn. In de praktijk komt een mevrouw die helemaal doof is. ‘Dan is dat mondkapje dat we moeten dragen echt heel beperkend’, stelt Marianne. ‘Zeker als je goed wilt articuleren. Soms doe ik dat dan af. En het maken van afspraken gaat bij die mevrouw nooit via de telefoon, maar altijd via de mail of een appje.’
Nieuwe tang
Lange tijd heeft Marianne ook een 72-jarige mevrouw in de praktijk gehad die vanaf de geboorte blind was. ‘Omdat deze cliënt heel dicht bij de praktijk woonde, haalde ik haar altijd op, dan had ze ook even haar wandelingetje gehad. Ik sprak altijd gewoon tegen haar, alsof ze kon zien. Dat deed ze ook tegen mij. Toen ik haar de eerste keer ophaalde zei ze: Wat leuk dan kan ik je salon ook eens zien. En toen we er waren, vroeg ze: Laat me eens zien wat je hier allemaal hebt. Dus we hebben de tijd genomen, zodat ze aan alles kon voelen en haar weg kon vinden in de praktijk. Ik begeleidde haar onder de arm naar de stoel. De tweede keer dat ze kwam, wist ze meteen haar weg te vinden. Toen ik een keer een nieuwe tang had gekocht, had ze dat meteen in de gaten. Dat hoorde ze gewoon aan het geluid van het knippen. Ik plande haar altijd in aan het einde van de dag, zodat ik ook alle tijd voor haar had. Na afloop dronken we dan samen een kopje koffie.’
Vertel wat je ziet
Marianne benadrukt dat het heel belangrijk is om goed te vertellen wat je ziet aan de voet. ‘Toen ik een keer vertelde dat ik vermoedde dat ze plantair een schimmel had, schrok ze daar heel erg van. Je moet het dan echt beschrijven hoe het eruit ziet en dat de kans bestaat dat het gaat jeuken en of het wel of niet nodig is dat ze naar de dokter gaat. En zeker wanneer iets opgelost is of minder erg is geworden, moet je dat ook vertellen, want zij kunnen het beloop niet zien.’
Iets extra’s voor de beleving
Om haar cliënt een extra beleving te geven, spaarde Marianne altijd monstertjes van voetencrèmes op. ‘Dan zorgde ik ervoor dat ik iedere keer een crème met een ander geurtje gebruikte. Dat vond ze heerlijk.’ Doordat de cliënt niet kon zien, knipte Marianne ook de nagels van de vingers. ‘Dan ging ze daarna met haar nagels over haar trui en zei ze: Aan deze nagel zit nog een haakje. Zo kon ze precies bijhouden of alles goed geknipt was.’
Inmiddels is de cliënt verhuisd naar een andere plaats, omdat haar man (eveneens blind) daar in een verzorgingshuis werd opgenomen.
Wat is otosclerose?
In de volksmond wordt otosclerose ook wel (foutief) verkalking genoemd. Otosclerose is de verweking van het bot in het binnenoor die gevolgd wordt door een sclerotische fase.
Er zijn twee vormen van otosclerose. De meest voorkomende vorm is fenestrale otosclerose, waarbij de stijgbeugel komt vast te zitten in het ovale venster. Zeldzamer is de retro-fenestrale vorm, die botombouw rond en soms in het slakkenhuis geeft.
Otosclerose veroorzaakt een toenemend gehoorverlies. In sommige gevallen is er sprake van een korte episode van draaiduizeligheid. Soms is er sprake van tinnitus. De fenestrale vorm geeft typisch een geleidings- of conductief gehoorverlies. Retro-fenestrale otosclerose geeft typisch een perceptief of sensorineuraal gehoorverlies. De combinatie van deze twee is ook mogelijk, hetgeen dan een gemengd gehoorverlies kan geven.
(In Podopost nr. 5, 2021 lees je wat conductief en sensorineuraal gehoorverlies is).
In het Voetenwerk van mei gaat ProVoet-voorzitter Ron Verschuren in op de grotere vraag naar pedicures en medisch pedicures, terwijl het aanbod daalt. Om onderstaande pdf te kunnen bekijken, moet je ingelogd zijn met een Podopost abonnement.
Hoe vaker je te maken krijgt met andere professionals uit de gezondheidszorg hoe vaker je medische terminologie zult gebruiken. Doe mee aan de kennistoets over medische terminologie en bekijk welke prijs je kunt winnen.
Diabetespatiënten met een hoog risico op een ulcus (zorgprofiel 4) krijgen vaak orthopedische schoenen voorschreven om dit risico te verkleinen. Dan is het wel wenselijk dat de patiënten deze schoenen zo veel mogelijk dragen. En daar schort het vaak aan. Vooral binnenshuis laat de therapietrouw te wensen over. In 2018 werd er daarom een speciale orthopedische huisschoen ontwikkeld. De vraag was of deze huisschoen de therapietrouw ook op lange termijn kon verhogen.
Opzet onderzoek
Aan het onderzoek deden uiteindelijk 31 patiënten mee die regulier orthopedisch schoeisel droegen. Zij kregen een speciaal ontwikkelde orthopedische huisschoen. Via het patiëntendossier werd bijgehouden of ze tijdens het onderzoek een nieuw diabetisch ulcus kregen.
Wanneer patiënten meer dan 80% van het totale aantal stappen dat ze zetten orthopedisch schoeisel droegen, dan werd dat in het onderzoek bestempeld als therapietrouw. Bij minder dan 80% werden ze bestempeld als therapie-ontrouw.
De therapietrouw werd op 3 momenten gemeten: voor verstrekking van de huisschoen (baseline), 1 maand na verstrekking van de huisschoen en 9 tot 12 maanden na verstrekken van de huisschoen.
Therapietrouw
Bij aanvang van het onderzoek werden 23 patiënten bestempeld als therapie-ontrouw en 8 als therapietrouw. Bij de patiënten die therapie-ontrouw waren verbeterde de therapietrouw gedurende het onderzoek. En dat was vooral toe te schrijven aan een beter gebruik van het orthopedisch schoeisel in huis. Op korte termijn waren 10 patiënten (43%) en op de lange termijn 12 (52%) therapietrouw geworden. Van de 8 patiënten die bij aanvang therapietrouw waren bleef de therapietrouw hoog bij 6 patiënten, maar 2 patiënten waren niet meer therapietrouw aan het eind.
Draagtijd
De gemiddelde draagtijd van orthopedisch schoeisel was 9,4u/dag op baseline, en dit nam toe naar 11,5u/dag op korte termijn, en 12,9u/dag op lange termijn. Gemiddeld werd de huisschoen ongeveer even lang gedragen als de orthopedische schoen. Behalve bij deelnemers die therapietrouw waren op baseline, zij droegen op korte termijn hun huisschoen veel langer dan hun orthopedische schoen, maar op lange termijn was dit andersom. De orthopedische huisschoen werd op korte termijn 59% van de totale draagtijd gedragen, op lange termijn was dit 43%. Deze daling was met name het gevolg van een toename in het gebruik van het reguliere orthopedisch schoeisel van de deelnemers die therapietrouw waren op baseline.
Nieuw ulcus
Bij 7 van de 31 patiënten (23%) ontstond een nieuw diabetisch voetulcus tijdens de follow-up. Van deze 7 waren er 4 therapie-ontrouw (57%).Op basis van literatuur zou bij 40% een re-ulceratie te verwachten zijn. Dat percentage is dus veel hoger dan uit dit onderzoek naar voren komt. De re-ulceratie geeft aan dat voor een verdere verbetering mogelijk aanvullende behandelingen nodig zijn.
Tevredenheid
Van de 28 patiënten die de tevredenheidsvragenlijst hadden ingevuld (respons 90%), was 79% tevreden of zeer tevreden met de huisschoen, 14% neutraal, en 7% ontevreden. Bij 68% voldeden de huisschoenen aan de verwachtingen, bij 18% was dit neutraal, bij 14% niet. 43% van de patiënten beoordeelden de huisschoenen als mooi of heel mooi, 57% als neutraal; niemand vond de schoenen onaantrekkelijk. Op 1 patiënt na beoordeelden alle patiënten de verschillende aspecten van gebruiksvriendelijkheid (aan- en uittrekken, gewicht, knellen, huidirritatie) als neutraal of goed. De huisschoenen waren volgens 61% makkelijk te onderhouden, bij 29% was dit neutraal en 11% vond de schoenen moeilijk te onderhouden. De meeste patiënten zouden tussen 0 en 50 euro willen betalen voor huisschoenen (36%), of tussen de 50 en 100 euro (32%).
Jaarlijks belanden er in Nederland zo’n 175.000 mensen met een botbreuk op de spoedeisende hulp. Bij complexe fracturen die doorlopen in de gewrichten, is een operatie met schroeven en plaatjes onvermijdelijk. En als die breuk ergens in de onderste extremiteiten – vanaf de heupkom tot de middenvoet – zit, dan volgt het advies 3 maanden rust te houden. Dit om te voorkomen dat de wond openspringt, er een infectie ontstaat en de platen en schroeven het niet houden. Martijn Poeze, hoogleraar traumachirurgie in het Maastricht UMC+, onderzocht of het mogelijk was al veel eerder te starten met belasten.
Aanpak
Samen met revalidatieartsen van het revalidatiecentrum Adelante stelde hij het zogenaamde permissive weight bearing-protocol op. ‘Het doel hiervan is dat de patiënt direct na de wondgenezing leert het oude normale looppatroon terug te krijgen. Vaak bestaat de neiging na zo’n breuk vooral het goede been te belasten. De fysiotherapeut die het loopproces begeleidt, moet de van tevoren gedefinieerde rode vlaggen in de gaten houden, zoals roodheid van de wond, oedeem en pijnklachten. Als dergelijke problemen niet ontstaan, is het mogelijk de loopoefeningen langzaamaan uit te breiden. Eerst begint de patiënt met twee elleboogkrukken, dan met één zo’n kruk en ten slotte alleen een stok. In dit laatste geval is er in feite sprake van volledige belasting.’
Resultaten
Patiënten werden een half jaar gevolgd. De permissive weight bearing-periode bleek 6 tot 12 weken in beslag te nemen. 98% van de patiënten kon binnen drie maanden na de operatie al volledig belast lopen. In de controlegroep was dat 55%. Tussen beide groepen was er geen verschil in het aantal complicaties. Verder werd met behulp van enquêtes op 4 momenten de tevredenheid van de patiënten gemeten (na 2, 6, 12 en 26 weken). De patiënten bij wie het permissive weight bearing protocol werd toegepast bleken tevredener te zijn over hun dagelijks functioneren en kwaliteit van leven in vergelijking met de patiënten uit de controlegroep. Daarnaast werden er minder zorgkosten gemaakt, gemiddeld €500 per patiënt. Op jaarbasis betekent dat een kostenbesparing van 8 miljoen euro.
