Bij een hallux valgus is er een standsafwijking, waarbij de uitlijning van het eerste middenvoetsbeentje verstoord raakt. Het bot wijkt uit naar de mediale zijde van de voet. Soms ontstaat er een pijnlijke, ontstoken slijmbeurs aan de mediale zijde van de hallux die een verdikking van de weke delen geeft (bunion). Wat zijn de oorzaken van een hallux valgus met een bunion?
Genetisch aanleg
Een hallux valgus wordt beschouwd als erfelijk. Het is aannemelijk dat we bepaalde vormen van voetbotten, gewrichtsflexibiliteit en lichaamsmorfologie erven die ten grondslag liggen aan het ontstaan van een hallux valgus.
Biomechanica
Een ander oorzaak is een verstoorde voetmechanica, zoals bij platvoeten of overpronatie. Wanneer het lichaamsgewicht correct via de enkel naar de voet wordt overgebracht, blijven de voetverbindingen stabiel en kunnen de grondcontactkrachten worden opgevangen. Ze passen zich aan aan de vorm van de grond en het lichaam duwen het lichaam naar voren zonder de botten of zachte weefsels te zwaar te belasten. Als een persoon echter overproneert, ontstaat er een overbelasting op de voetbotten langs de mediale zijde van de voet. Als de overbelasting lang aanhoudt zoekt het lichaam een alternatieve route voor de gewichtsoverdracht, waardoor de uitlijning van de eerste middenvoetsbeentjes verandert. De zachte weefsels rondom het gewricht raken eveneens overbelast, waardoor de misvorming verergert.
Hypermobiliteit
Een abnormale belasting van de voetgewrichten ontstaat eerder bij mensen met ongewoon flexibele gewrichtsbanden. Daardoor wordt ook het MTP1-gewricht flexibel en instabiel.
Bevalling en zwangerschap
Tijdens de zwangerschap zorgt het hormoon relaxine voor lossere gewrichtsbanden bij het bekken. Het bekken moet immers kunnen verwijden voor de bevalling. Veel vrouwen ervaren ook dat hun voeten tijdens de zwangerschap breder worden. Veranderingen in de voeten tijdens de zwangerschap kunnen ook te maken hebben met de toename van het gewicht en veranderingen in de loopstijl.
Strakke kuitspieren
Strakke kuitspieren kunnen ervoor zorgen dat de voet abnormaal proneert en dat er grotere krachten op de voorvoet komen. Dat draagt bij aan een abnormaal functionerend teengewricht.
Obesitas
Dit zorgt voor een chronische overbelasting van de voetgewrichten, hetgeen vaak resulteert in een abnormaal geproneerde voethouding en een verandering in looppatronen, dat de krachten die op het grote teengewricht inwerken overdrijven.
Kinderen kunnen geen bunions krijgen
Uit onderzoek blijkt dat ook kinderen bunions kunnen krijgen. Dat zegt Jill Ferrari senior lector aan de University of East London. Zij werd onlangs geïnterviewd in het kader van de First National Bunion Day in Engeland. “1 op de 40 kinderen zal rond het 10e of 11e jaar een bunion ontwikkelen, het merendeel daarvan is meisje. Net als bij volwassenen liggen oorzaken onder meer bij specifieke bot uitlijning van de eerste metatarsaal (middenvoetsbeentje), toenemende gewrichtsmobiliteit en strakke kuitspieren. Voor volwassenen kan de oorzaak ook liggen bij platvoeten. Voor kinderen gelden platvoeten echter niet als reden voor het ontstaan van een hallux valgus en een bunion.”
Aandoeningen/syndromen
Aandoeningen of syndromen die geassocieerd zijn miet losse ligamenten, flexibele gewrichten en lage spierspanning kunnen de kans op een hallux valgus vergroten. Andere aandoeningen die samenhangen met een verhoogde spierspanning en een verandering van looppatroon bij overbelasting van de voorvoet, zoals
hersenverlamming (een neuromusculaire aandoening) kunnen eveneens een hallux valgus veroorzaken.
Van inflammatoire artropathieën is bekend dat ze resulteren in bunions:
Reumatoïde artritis is een chronische ontstekingsziekte waarbij het immuunsysteem de gewrichtsvoering aanvalt en zwelling en pijn in de gewrichten veroorzaakt. De ontsteking resulteert in een verandering in de voetstructuur en dit kan leiden tot misvorming van de grote teen.
Artritis psoriatica heeft een vergelijkbaar effect en kan een duidelijke gezamenlijke vernietiging veroorzaken.
Jicht is een kristalartropathie en treedt op wanneer overtollig urinezuur wordt afgezet als mononatriumuraatkristallen in de gewrichten, meestal de grote teengewricht. Door de gewrichtszwelling kan het gewricht vervormen.
Slecht passend schoeisel
Een bunion is iets waar iemand aanleg voor heeft, maar het dragen van slecht schoeisel (onder meer met een lage en smalle teenbox en hoge hakken) zal het probleem verergeren als het gedurende langere tijd wordt gedragen. Bunions zijn zeldzaam, maar komen ook voor bij populaties die geen schoenen dragen.
Sporten die de voorvoet ernstig belasten
Activiteiten zoals ballet verhogen de kans op het krijgen van bunions, omdat de voorvoet ernstig wordt overbelast en vaak ook erg flexibel is. Klimmen is een andere sport waarbij de kans op het krijgen van bunions wordt vergroot. Dit komt onder meer door een combinaties van druk op en de positie van de tenen tijdens het klimmen en het dragen van strak zittende klimschoenen.
