Opleiders die vorig jaar niet hebben meegedaan en dat dit jaar wel graag willen, kunnen een mail sturen naar sylvia.debruijn@bsl.nl o.v.v. ‘Verzoek tot sturen invulbestand opleidingenspecial Podopost’ . Het overzicht dient uiterlijk 1 mei bij de redactie van Podopost te zijn aangeleverd. In Podopost nr. 6 besteed de redactie ook aandacht aan het online opleidingenoverzicht.
Relatie tussen voetpathologie en plantaire druk bij patiënten met reumatoïde artritis
Onderzoekers bevestigen de relatie tussen gewrichtsdeformiteiten en hoge druk onder de voorvoeten bij patiënten met reumatoïde artritis. Maar bestaat er ook een relatie tussen ontsteking in de voorvoet en druk? Die vraag stond centraal in recent onderzoek.
Bij het voorschrijven van zooltherapie en orthopedisch schoeisel bij patiënten met reumatoïde artritis (RA) en voorvoetklachten is drukreductie een veel voorkomend behandeldoel. Hoge druk onder de voorvoet is namelijk gerelateerd aan voorvoetpijn bij RA-patiënten. De hypothese van de onderzoekers van deze studie was dat er enerzijds een relatie bestaat tussen gewrichtsdeformiteit en hoge druk, en anderzijds tussen ziekteactiviteit en lage druk in een specifieke voorvoetregio. De verwachting is dat bij ziekteactiviteit in een voorvoetregio een relatief lage plantaire druk gevonden zal worden in deze regio vanwege een pijn-ontwijkingsstrategie.
Relaties
De onderzoekers vonden hogere plantaire druk in voorvoetgebieden met gewrichtsdeformaties in vergelijking met voorvoetgebieden zonder voorvoetpathologie (gewrichtsdeformatie of ziekteactiviteit). Er kon echter geen relatie worden aangetoond tussen lagere plantaire voorvoetdruk in voorvoetgebieden met ziekteactiviteit. Dat kan komen door de gekozen methode voor het vaststellen van ziekteactiviteit. Wellicht dat bij het gebruik van een meer sensitieve meetmethode, zoals echografie, de veronderstelde relatie wel bevestigd had kunnen worden.
Conclusies
Gewrichtsdeformiteit in een voorvoetregio is gerelateerd aan hoge plantaire druk in deze regio. Toekomstig onderzoek met gevoelige beeldvormende technieken is nodig om het effect van ziekteactiviteit op plantaire druk inzichtelijk te maken.
Bron:Gait & Posture
Online advies over kinderschoenen in Engeland moet beter
Ouders kopen steeds vaker online schoenen voor hun kinderen. Ze baseren hun schoenkeuze daarom niet meer op maatnames die worden gedaan in een schoenenwinkel maar op basis van online verstrekte tools en adviezen. Daarin valt nog veel te verbeteren, zo blijkt uit onderzoek in Engeland.
De onderzoekers van deze studie wilden graag inzicht krijgen in de beschikbare web-based bronnen voor maatname en pasvorm van kinderschoenen. De onderzoekers hebben gelet op advies voor kinderschoenen voor kinderen tot 12 jaar met speciale aandacht voor leesbaarheid, gebruiksvriendelijkheid en kwaliteit.
Informatie kinderschoenen
De onderzoekers concludeerden dat de beschikbare informatie via de meest gebruikte zoekmachines van beperkte of lage kwaliteit is en beperkte ondersteuning biedt. De online informatie was goed leesbaarheid, maar de inhoud en gebruikte termen waren inconsistent. Verschillende methodes werden gehanteerd om de voetmaat te meten. Aangezien de ouders deze metingen uitvoeren – en hier niet voor getraind zijn – bestaat de kans dat zij de informatie mogelijk onjuist toepassen. De gebruikte online bronnen waren beperkt van meerwaarde bij het bieden van ondersteuning van de ouders in het maken van een schoenkeuze voor hun kinderen.
Dit onderzoek is uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk. Om inzicht te krijgen in de situatie in Nederland zou een soortgelijke studie kunnen worden uitgevoerd.
Bron: Journal of Foot and Ankle Research
Nauwelijks mondmaskers te krijgen
Mondmaskers of handschoenen kopen? Nou, handschoenen lukt nog wel redelijk. Maar als het om mondmaskers gaat, maakt het niet uit welke groothandel je belt. In het gunstigste geval hebben ze nog één pallet staan en daarvan kun je per order 2 doosjes kopen, maar dat was het dan. En op de vraag wanneer er weer nieuwe voorraad komt, durft niemand een vastomlijnd antwoord te geven. Het kan 2 maanden duren, maar dat kunnen er ook best 6 worden.
Hoe een probleem dat 8.500 kilometer verderop ontstaat binnen korte tijd verstrekkende gevolgen kan hebben in iedere pedicure praktijk in Nederland. Het coronavirus houdt de hele wereld in zijn greep en begint zijn invloed steeds meer te doen gelden. “Toen het nog kon, hebben de meeste pedicures fors ingeslagen”, zegt Tom Cornelissen van Orthofex uit Utrecht. “Soms per week wel 20 doosjes zelfs. Inmiddels is onze voorraad hard geslonken, we hebben misschien nog voor een maand of 2 en daar gaan we zorgvuldig mee om. Als die op zijn, zullen we op de een of andere manier op zoek moeten naar alternatieven. Zo ver zijn we op dit moment nog niet, maar we hebben wel al besloten nog uitsluitend te verkopen aan bestaande klanten en dit te beperken tot 2 doosjes per bestelling. Aan andere partijen die ons benaderen verkopen we helemaal niet meer. We kunnen nergens meer inkopen, zelfs niet tegen hogere prijzen.”
“Als de laatste doosjes op zijn, weten wij het ook niet meer”
Van de website gehaald
Slenderbeauty uit Westerhoven heeft nog welgeteld 8 doosjes op voorraad. “We hebben navraag gedaan bij alle leveranciers die we kennen, maar er is nergens meer iets leverbaar voor Nederland”, zegt Kelly Mans. “Ik vermoed dus dat alles naar China gaat. Wij hebben de mondmaskers in ieder geval van onze website gehaald, om geen valse verwachtingen te wekken. Want ook op de vraag wanneer de productie weer op gang komt, krijgen we van niemand een antwoord. Zelfs de lagere kwaliteit mondmaskers is al nergens meer te krijgen. En de leveranciers die hogere kwaliteit mondmaskers verkopen, houden die achter voor de doelgroepen waarbij sprake is van een medische noodzaak om ze te gebruiken.”
Navraag bij een van die bedrijven, Interster International uit Wormerveer, bevestigt dit beeld. Het kan nog wel aan de mondmaskers komen die worden gebruikt op de operatiekamer in het ziekenhuis, maar die verkoopt het bedrijf inderdaad ook alleen maar aan de ziekenhuizen. Andere partijen bellen ook weleens naar het bedrijf, maar krijgen steevast nul op het rekest.
“Het ironische is dat mondkapjes niet eens helpen tegen het coronavirus”
In één weekend op
Bij Degros in Mijdrecht ging het helemaal hard. “Ik zou graag ja zeggen tegen iedereen die belt, maar de hele voorraad was in één weekend weg”, zegt Tim Gruijters. “De bestellingen kwamen op vrijdagavond online binnen en worden dan automatisch verwerkt, dus we konden het ook niet meer tegenhouden. Toen we het achteraf onderzochten, bleken het particulieren en Chinezen te zijn, die zelfs pallets tegelijk kochten. De maandag erop hebben we nog een voorraad kunnen kopen tegen een hogere prijs, maar daarmee houdt het op. Inmiddels hebben we vernomen dat pedicures op de voor hen bestemde Facebookgroep hun boosheid over die hogere prijs laten merken, maar wij ontkomen er natuurlijk niet aan de hogere prijs waartegen we zelf moeten inkopen aan onze klanten door te berekenen. We kunnen het ons niet veroorloven er verlies op te leiden.”
Maar ook die discussie is inmiddels achterhaald door de feiten, want er is helemaal niets meer. “We hebben zelfs een vertegenwoordiger van de Chinese regering aan de lijn gehad”, zegt Gruijters, “en ook die hebben we nee moeten verkopen. De voorraad handdesinfectans is trouwens ook op.”
“Als we nog ergens mondkapjes kunnen kopen tegen een hogere prijs, zit er weinig anders op dan die door te berekenen”
De prijzenslag
Het verhaal over hogere prijzen kunnen alle groothandels vertellen. Als er überhaupt al iets te koop is, is de prijs ineens veel hoger dan normaal. “Je ziet het ook op bol.com”, zegt Mans. “Doosjes die wij voor 5,95 euro aanbieden, moeten daar ineens 50 euro kosten. Daar doen wij niet aan mee.”
Podiamed doet dat ook niet. “Wij verkopen nog tegen de gangbare prijs”, zegt Jolanda den Hoed. “Maar ook bij ons is de bron nu bijna opgedroogd. We verkopen per keer 1 of 2 doosjes. En als de laatste doosjes op zijn, weten wij het ook niet meer. Dan hebben we even geen oplossing meer. En het ironische is dat mondkapjes niet eens helpen tegen het coronavirus. Bovendien kun je je afvragen hoe ernstig het is als je het vergelijkt met een virusziekte als de griep. Daaraan gaan alleen in Nederland al ieder jaar 2000 mensen dood.”
Bij de schaarse partijen die nog wat te verkopen hebben, gaat de prijs per omdoos zomaar met 100 euro omhoog, vertelt Den Hoed. Ik vind dat niet netjes”, zegt ze “in die prijzenslag willen wij helemaal niet mee. Maar tegelijkertijd weten we natuurlijk ook dat pedicures zonder mondkapjes simpelweg niet kunnen werken. Het gaat om dat drielaags bacteriefilter, dat is bij die doelgroep een vereiste. Dus als we nog ergens mondkapjes kunnen kopen, maar dan tegen een hogere prijs, dan zit er toch weinig anders op dan die door te berekenen. We kunnen het ons niet veroorloven ze met verlies te verkopen. Net zomin als pedicures het zich kunnen veroorloven zonder te komen zitten. Wat is immers het alternatief? Het werk doen met een gasmasker op? Je moet er toch niet aan denken.”
ReumaNederland investeert in 3D geprinte braces voor reumapatiënten
ReumaNederland doet een grote investering in het jonge Delftse bedrijf Manometric. Hierdoor is het mogelijk om meer 3D-scanners en -printers te produceren en 3D geprinte braces door te ontwikkelen voor verschillende reumatische aandoeningen.
Manometric ontwikkelde speciale software waarmee een zeer nauwkeurige scan van de hand omgezet wordt in een 3D-geprinte hand- of polsbrace. Jan-Willem Förch, algemeen directeur ReumaNederland: “Een goede hand- of polsbrace zorgt ervoor dat je je handen beter kunt blijven gebruiken ondanks je reumatische aandoening en dat je mee kunt blijven doen. Daarom zijn wij zo enthousiast over deze innovatie. Met onze bijdrage willen we zorgen dat meer mensen sneller een gepersonaliseerde brace kunnen krijgen.”
Samenwerking voor goede braces
Bron: ReumaNederland
Onderzoek naar broze botten bij diabetespatiënten
Mensen met diabetes lopen opvallend vaak wervelbreuken op, één op de tien patiënten heeft zo’n breuk. Dit concluderen Radioloog Edwin Oei en internist-endocrinoloog in opleiding Ling Oei van ErasmusMC in een recente gezamenlijke publicatie in vakblad Diabetes Care.
Radioloog Edwin Oei en internist-endocrinoloog in opleiding Ling Oei doen samen onderzoek om de zorg voor patiënten met diabetes en osteoporose te verbeteren. Edwin Oei, die met beeldvormende technieken onderzoekt welke mechanismen betrokken zijn bij botgroei en afbraak: “Dat geeft niet alleen vaak ernstige pijnklachten, zulke breuken hebben ook negatieve effecten op lange termijn”, zegt hij in een interview samen met Ling Oei met het blad AmazingErasmusMC. Als voorbeelden noemt hij dat patiënten krom gaan lopen, veel minder gaan bewegen, minder goed ademen, wat gevolgen heeft voor hun longfunctie. “Ook zien we dat zij eerder overlijden dan patiënten zonder breuken”, zegt hij.
Effect diabetes op botten
Veel diabetespatiënten weten het niet, maar hun ziekte heeft ook invloed op de botten, vult Ling Oei aan: “Er gaat veel aandacht naar het effect van diabetes op de bloedvaten. Maar we zien ook dat beschadigingen in de botten slechter genezen. Daar hebben patiënten niet altijd erg in.” Bij mensen met diabetes is de afbraak en opbouw van botcellen uit balans, net zoals bij mensen met botontkalking. De oorzaak bij diabetespatiënten is echter nog onbekend. Verder onderzoek naar onderliggende mechanismen moet uitwijzen of de gebruikelijke anti-osteoporose behandeling ook werkt bij diabetespatiënten. De onderzoekers hebben 3,5 miljoen euro gekregen van de Europese Commissie voor dit onderzoek.
Botdichtheid
Ling: “Een ander probleem is dat de standaard beeldvormende scans bij diabetes een onderschatting van het risico geven, omdat bij diabetes gemiddeld juist een hogere botdichtheid wordt gevonden. De kalkopbouw in het bot is goed, maar met andere bouwstenen van het bot is iets mis.”
Edwin: “We zijn op zoek naar subsidie voor een onderzoek met een nieuwe beeldvormende techniek: de PET MRI scan. Daarmee kun je de functie van de verschillende weefsels in de botten en gewrichten in kaart brengen. Daarmee hopen we meer informatie te verkrijgen over de ziekteprocessen van bijvoorbeeld artrose en osteoporose. Zijn er bijvoorbeeld verschillende soorten artrose en osteoporose te identificeren? Als we daar achter komen, kunnen we patiënten beter op maat behandelen.
Bron: AmazingErasmusMC
Bij reuma kan medicijndosering TNF blokkers vaak veilig verlaagd
Reumapatiënten die medicatie gebruiken met TNF blokkers, krijgen vaak meer medicijn dan nodig is. Zij kunnen de dosering veilig verlagen. Het meten van de hoeveelheid medicijn in het bloed helpt bij het op maat behandelen van reumapatiënten. Behandeling op maat kan bijwerkingen voorkomen en zorgt dat er grip blijft op de kosten van dit dure medicijn.
Dit is één van de belangrijkste resultaten uit het proefschrift van Merel l’Ami, onderzoeker bij Reade.
TNF blokkers op maat
TNF blokkers zijn medicijnen die ontstekingen remmen door het lichaamseigen ontstekingsstofje TNF (tumornecrosefactor) te blokkeren. l’Ami deed onderzoek naar adalimumab en etanercept. Twee TNF blokkers die artsen regelmatig voorschrijven voor reumatoïde artritis, artritis psoriatica en ankyloserende spondylitis. Ze zijn beiden effectief, maar hebben ook bijwerkingen en zijn duur. Behandeling op maat is daarom belangrijk .
Medicijndosering veilig verlagen
De standaard dosering van adalimumab en etanercept is voor iedereen gelijk. De hoeveelheid medicijn in het bloed (medicijnspiegel) verschilt per patiënt. Het eerste onderzoeksresultaat laat zien dat de dosering van adalimumab met één derde kan worden verlaagd bij patiënten met reumatoïde artritis, die veel medicijn in het bloed hebben. Ook patiënten die met etanercept worden behandeld kunnen de dosering verlagen. 63% van de patiënten met een rustige ziekte kan de helft minder injecteren. Hiervan kan ook een deel voor langere tijd stoppen met het medicijn.
Medicijnspiegel in bloed belangrijke graadmeter in keuze TNF blokkers
Het tweede onderzoeksresultaat is dat de medicijnspiegel laat zien waarom TNF blokker adalimumab niet goed werkt bij reumatoïde artritis. Dit helpt bij het kiezen van een tweede behandeling. Vooral patiënten die (te) weinig medicijn in het bloed hebben, kunnen baat hebben bij een tweede TNF blokker, zoals etanercept.
Geen afname van stofje TNF bij een rustig ziekteverloop
Tenslotte is onderzoek gedaan naar het stofje TNF zelf. De hoeveelheid TNF in het bloed is geen voorspeller voor wie kan stoppen met het medicijn. Een deel van de patiënten stopt (tijdelijk) met adalimumab of etanercept omdat zij minder TNF in het bloed hebben. De resultaten laten echter zien dat er geen afname is in de hoeveelheid TNF bij een rustige ziekte. Daarentegen lijkt TNF in een vroeg stadium van de behandeling wel te voorspellen of iemand veel antistoffen gaat vormen. TNF blokker adalimumab werkt dan minder goed.
Eind januari 2020 heeft Merel l’Ami haar proefschrift “Towards personalized treatment of rheumatic diseases with TNF inhibitors – behandeling op maat met TNF-blokkers bij reumatische aandoeningen” verdedigt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Bron: Reade
Hyperkeratose door lymfoedeem
Meneer Groenewegen (70 jaar) heeft een bruinige aanslag op zijn tenen die in 1,5 jaar verder toeneemt. Wat is het? En wat kan de pedicure eraan doen? We leggen het voor aan dermatoloog dr. Johan Toonstra.
Op de linker tenen van meneer Groenewegen* verschijnt dorsaal een bruinige aanslag (zie foto 1, bovenin).

Na 1,5 jaar blijkt deze uitslag in omvang te zijn toegenomen en zich ook op de dorsale zijde van de rechtervoet te manifesteren (foto 2, rechts). “Het lijkt een soort ‘plak’ van huidcellen, een flinterdun laagje dat bovenop de huid liggen”, vertelt medisch pedicure Esther Sniekers. “Het voelt niet hard aan. Ik weet niet wat het is en of ik hier iets aan kan doen.”
Hyperkeratose
We leggen de foto’s voor aan dermatoloog dr. Johan Toonstra. Hij vertelt: “Dit is hyperkeratose, een fenomeen dat je vooral bij lang bestaand lymfoedeem** ziet. Bij gewoon veneus oedeem komt deze vorm van hyperkeratose niet voor. Met een ureum-houdende zalf en vooral door compressief zwachtelen zou je de huid hier een heel stuk kunnen verbeteren. Misschien is de hyperkeratose te verweken door goed in te vetten en voorzichtig weg te halen. Daarbij moet de medisch pedicure er wel bijzonder goed voor waken om geen wondjes te maken. Daardoor zou je wondroos kunnen veroorzaken. Het is verstandig om de verpleeghuisarts hier eens naar te laten kijken.”
Ureum
Die raad volgt medisch pedicure Esther Sniekers op. “De verzorgenden smeren de voeten en onderbenen nu dagelijks in met een neutrale, vette crème op basis van vaseline. Toen meneer Groenewegen nog thuis woonde, gebruikte zijn echtgenote daar een voetencrème met een hoog percentage ureum voor. Mijn collega medisch pedicure Hettie Klootwijk die zijn voetzorg deed toen hij nog thuis woonde, vertelde dat zijn huid daar destijds goed van opknapte. Ik zal de verzorgenden hierover informeren en hen adviseren ook een zalf op basis van ureum te gaan gebruiken.”

De bruinige uitslag op foto 3 is ook hyperkeratose, ontstaan door langdurig lymfoedeem. (Deze foto plaatsen we als voorbeeld, maar het betreft het been van een andere cliënt van Hettie Klootwijk).
* De casus van meneer Groenewegen komt uitgebreid aan bod in Podopost nr 1, 2020.
** In het boek ‘Voeten en huid’ van Johan Toonstra en Anton de Groot lees je hier meer over.
Mensen met plantaire hielpijn hebben slappere voetspieren
Mensen met plantaire hielpijn hebben verminderde kracht en volume van de voetspieren. Maar er is geen waarneembaar verschil in uithoudingsvermogen van de kuitspier. Zo blijkt uit recent onderzoek. Maar de onderzoekers geven aan de uitkomst met enige voorzichtigheid te betrachten.
Plantaire hielpijn, ook bekend als fasciïtis plantaris of plantaire fasciopathie, is een van de meest voorkomende musculoskeletale aandoeningen. Er is nog weinig duidelijk over de veronderstelde relatie tussen de kracht van de voetspieren en het ontstaan van plantaire hielpijn. Daarom heeft een aantal Australische onderzoekers onderzoek gedaan naar alle literatuur op dit vlak.
Plantaire hielpijn
Zeven van de gevonden studies voldeden aan alle criteria. Uit deze studies bleek dat de kracht bij flexie van de hallux, flexie van de kleine tenen, dorsaalflexie van het bovenste spronggewricht en bij inversie en eversie van de enkel verminderd waren bij mensen met plantaire hielpijn (vergeleken met gezonde proefpersonen). De onderzoekers vonden geen verschil in het uithoudingsvermogen van de kuitspieren tussen mensen met en mensen zonder plantaire hielpijn. Met betrekking tot het spiervolume vonden zij dat mensen met plantaire hielpijn over het geheel gezien minder spiervolume hadden.
Voorzichtig
De onderzoekers concluderen dat het spiervolume en de spierkracht van mensen met plantaire hielpijn mogelijk lager is dan bij mensen zonder plantaire hielpijn. Maar zij melden daarbij dat het belangrijk is om deze resultaten voorzichtig te interpreteren, vanwege de lage bewijskracht van de geïncludeerde studies.